२०८१ साल पौष १३–१५ गते राइजिङ स्टार स्कुल चरिकोट,दोलखाका कक्षा १० मा अध्ययनरत विद्यार्थीहरुको शैक्षिक भ्रमण सम्पन्न भएको छ । तराईका विभिन्न प्राकृतिक, ऐतिहासिक तथा धार्मिक स्थलहरुको अवलोकनसहित भ्रमण सम्पन्न भएको हो । Once a wise man said, æTravelling is the greatest form of learning यसै उक्तिलाई चरितार्थ गर्दै विद्यार्थीहरुले भ्रमणको क्रममा धेरै कुराहरु अवलोकन गरे, सिके र स्मृतिमा संगालेर फर्के ।

भ्रमणको दौरान पहिलो दिन हामीले नेपाल सरकारको स्वामित्वमा रहेको हेटौंडा उपमहानगरपालिकामा अवस्थित सहिद पार्कको अवलोकन गर्यौँ । अवलोकनको क्रममा सहिद पार्क परिसरमा हाम्रा विद्यार्थीहरुले सहिद स्मारक र सहिदका प्रतिमुर्तिहरु नियाले र उनीहरुको योगदानको सम्बन्धमा शीलालेखमा चर्चा गरेका कुराहरु अध्ययन गरे । उक्त दिन साँझ हामी सौराहा, चितवनमा बास बस्यौँ । बेलुकाको समय हामीले थारू सांस्कृतिक नाच (लाठी, मयुर, अग्नि, र ताली) ग¥यौ । आदिवासी थारू समूदायको भाषा, संस्कृति र परम्परालाई प्रत्यक्ष सात्क्षात्कार गर्ने मौका पाया।

दोस्रो दिन सबेरै हामी नवलपरासीको नवलपुरमा अवस्थित CG धाम पुग्यौं । शीखर शैलीमा निर्माण गरिएको उक्त धामको वास्तुकलाले हामी निक्कै पुलकित भयौँ । नेपाल कै धनी व्यक्ति विनोद चौधरीको संस्था “चौधरी ग्रुप“ले विशुद्ध व्यापारिक प्रायोजनका लागि निर्माण गरिएको भएता पनि बौद्ध र हिन्दु धर्मको उत्कृष्ट संगमको रुपमा रहेको अनुभूति हामी सबैले ग¥यौ ।
सोही दिन अपराह्न राप्ती नदीमा गोहीको अवलोकन गर्दै ढुङ्गाको सहायताले राप्ती तर्दै हामी चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा आरक्षित जंगली जनावर हेर्न “सफारी“मा निस्कियौँ । चिडियाखानामा नै देखिरहने अधिकांश जनावरलाई उनीहरु कै प्राकृतिक बासस्थानमा हेर्न हामी निक्कै उत्साहित थियौँ । शिक्षक र विद्यार्थीसहित ३६ को सङ्ख्यामा सवार हामी ४ वटा जीपमा विभाजित भयौँ । जनावर हेर्नलाई निक्कै शान्त हुनुपर्ने नियमलाई क्षणक्षणमा विर्सदै उल्लंघन गरिरह्यौँ ।

खासगरी सेतो, रातो र पहेँलो रंगले जंगली जनावरलाई “नचाहिदो उत्साहित“ बनाउने रहेछ तसर्थ हामीले “ड्रेस कोड“को भने पुर्ण पालना गर्यौं । ४ घन्टा लामो ’सफारी’मा चित्तल (-spotted deer male and female, भालु, एक सिंङ्गे गँैडा, मयुर, बाँदर, गोही लगायत थुप्रै जनावरलाई प्राकृतिक रुपमा चरण गर्दै गरेको देख्दा हामीले बहुत आनन्दको रस्वादन गर्न सफल भयौँ ।
बेलुकापख सौराहाबाट “सन सेट’ को चिताकर्षक दृष्य अवलोकन ग¥यौ र होटेलमा फर्केर नाचगान र ’बार्बेक्यु’मा झुम्यौँ । केही विद्यार्थीहरुको माग बमोजिम हामी थारुको मौलिक परिकार “घोंगी“ स्वाद लिन लोकल होटेलमा छि¥यौँ । पहिलोचोटि भएता पनि “घोंगी“ ठिकठाक नै लाग्यो भन्ने सबैको प्रतिक्रिया पश्चात् हामी होटेलमा फर्केरपनि रहरै रहरमा उक्त दिनको सम्पूर्ण कार्यलाई विट मार्ने काम ग¥यौँ ।

भ्रमणको अन्तिम दिन हामी चरिकोट फर्कनु थियो । हाम्रो निर्धारित कार्यक्रम अनुसार यो भ्रमणको अन्तिम दिन थियो । अगिल्लो दिनको दिनभरको सफारी,ेबेलुकाको रमाइलो थकानका कारणपनि हामीलाई सबेरै उठ्नु थियो । घडीको सुइले ७ बजे हानेकै बेला यात्राको प्रारम्भ ग¥यौँ ।
अन्तिम दिन योजना अनुरुप सिन्धुलीगढी घुम्ने तय गरेका थियौं । फर्कने क्रममा बाटोमै पर्ने हुनाले भ्रमणको उच्चतम लाभ लिदै हामीले चन्द्र शमशेरको पालामा निर्मित चुरियामाई (मधेस प्रदेश) मा अवस्थित ’अन्डरग्राउन्ड पास’ को अवलोकनको साथै चुरियामाई मन्दिरको दर्शन पनि ग¥यौँ । चुरे पहाडको कारणले यातायातमा असहजत भएपछि १९७४ मा टनेल निर्माण गरिएको रहेछ र यसको जिर्णोदार २०८१ जेठमा सम्पन्न भएको पनि जान्ने मौका पायौँ ।

त्यसपछि हामी मकवानपुर जिल्लाको बागमती गाउँपालिका हुँदै सिन्धुलीको मरिण उपत्यका छिचोल्दै सिन्धुलीगढी तर्फ हानियौँ । बिचमा हामी केहिबेर काठमाडौं निजगढ द्रुतमार्गको मकवानपुर खण्डको निर्माण कार्य हेर्न अवशरलयाई पनि सदूपयोग गरेरै छाड्यौ । ब्कष्बल कतबलमबचम को यो राजमार्ग संघीय राजधानी काठमाडौं र तराई जोड्ने सबैभन्दा छोटो दुरीको निर्माणधीन स्थलमार्ग हो । ७२ किमी मात्रै लम्बाई रहेको यस राष्ट्रिय गौरवको आयोजना सम्पन्न पश्चात् काठमाडौं र तराईको दुरी लगभग एक घण्टा मात्रै हुने रहेछ ।

साँझपख हामी सिन्धुलीगढी घुम्यौँ । राजा पृथ्वीनारायण शाहले काठमाडौं उपत्यका विजयको शुरुवात गरेपछि मल्लहरुले पृथ्वीनारायण शाहसँग बदला लिन अंग्रेजहरु गुहारे । काठमाण्डौ कब्जा गर्न सिन्धुली पौवागढी आइपुगेका अँग्रेजका फौजलाई पृथ्वीनारायण शाहका लडाकुहरुले अद्भूत वीरता प्रदर्शन गरेर अंग्रेजहरुलाई पुर्वबाट नै शर्मनाक हार चखाएर धपाएको इतिहास संरक्षण गरिएको युद्ध सङग्रहालय अवलोकन ग¥यौँ ।
आजको पुस्तालाई जीवन्त हस्तान्तरण गर्न निर्माण गरिएको युद्ध सङग्रहाखलय,वीर पुर्खाको साहस र वीरताको इतिहासलाई आत्मिक सम्मान गर्दै सिन्धुलीकै खनियाखर्चको ताजा र मीठो खुवा,रसिला सुन्तला र जुनारको स्वाद लिँदै दोलखालाई कोशेली बोकेर चरिकोट गन्तव्यतर्फ हुँइकियौँ ।

साभारःविरोध तमाङको फेसबुकवालबाट